همه افراد با طب سنتی و خواص بینظیر استفاده از آن آشنایی دارند. یکی از مهمترین بخشهای طب گیاهی که میتوان به آن اشاره کرد، دمنوش یا Herbal tea (نوشیدنی گیاهی) است. امروزه امکان تهیه این نوشیدنیهای گیاهی وجود دارد که هر یک از آنها، دارای خواص منحصر به فرد خود هستند. اهمیت بسیار بالای دمنوش گیاهی ما را بر آن داشت تا در این متن به طور کامل در مورد آن صحبت کنیم. با ما همراه شوید تا به این پرسش پاسخ دهیم که دمنوش چیست؟
آشنایی با دمنوش
دمنوشها نوعی نوشیدنی گرم هستند که از دم کردم از ساقه، برگ و یا ریشه گیاهان مختلف دارویی تهیه میشوند. این نوع نوشیدنی از گذشته تا به امروز در فرهنگ ما نقش بسیار مهمی را ایفا کردهاند. از جمله دمنوشهای رایج میتوان به دمنوش بابونه، گل گاوزبان، به لیمو و… اشاره کرد.
آشنایی با انواع دمنوش
دمنوشها را میتوان بر اساس خواص و یا بر اساس ساختار کلی آنها به دستهبندیهای مختلفی تقسیمبندی کرد. به عنوان مثال برخی از محصولاتی که دارای خواص کاهش چربی هستند معمولاً در راسته نوشیدنیهای لاغری قرار خواهند گرفت. برخی از این محصولات خاصیت آرامش بخش نیز دارند و از آنها به منظور تسکین دردهای مختلف استفاده میشود.
بنا بر همین موضوع میتوان گفت که یکی از پرکاربردترین نوشیدنیهای روزمره ما ایرانیها خود یک نوع نوشیدنی گیاهی محسوب میشود. شایان ذکر است که برخی از این نوشیدنیهای گیاهی دارای ترکیبات خاصی در خود هستند که مصرف آنها را برای برخی از افراد مضر میکند. به همین دلیل اگر بیماری خاصی دارید بهتر است پیش از مصرف هر یک از این موارد با پزشک خود گفتگو کنید. به عنوان مثال مصرف نوشیدنی گیاهی گل گاوزبان برای افراد دارای فشار خون بالا مضر خواهد بود.
از مهم ترین و محبوب ترین انواع دمنوش ها در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دمنوش لاغری
- دمنوش بابونه
- دمنوش آویشن
- دمنوش به
- دمنوش به لیمو
که در ادامه بیشتر با این نوع از دمنوش ها آشنا خواهیم شد.
۱) دمنوش لاغری
دمنوشهای لاغری در سالهای اخیر بین مردم کشورمان به محبوبیت بالایی رسیدهاند. این نوع محصولات را میتوان در بسیاری از فروشگاهها مشاهده کرد. استفاده از این دمنوشها دارای قواعد خاص خود است. به همین باید حتماً رویه مصرف آن به صورت کاملاً دقیق پیگیری شود تا برای افراد مصرفکننده مشکل خاصی پیش نیاید. یکی از محصولاتی که در این نوع نوشیدنی گیاهی دیده میشود، شیرین برگ یا Stevia rebaudiana است. این گیاه به دلیل خواص خاص خود یک انتخاب عالی برای افرادی است که دارای رژيم لاغری هستند و میخواهند وزن خود را در مدت کوتاهی کم کنند.
۲) دمنوش بابونه
دمنوش بابونه را میتوان از سه گیاه مختلف با نام بابونه آلمانی، بابونه رومی و بابونه گاوی تهیه کرد. از این نوشیدنی گیاهی معمولاً به منظور بهبود تمرکز و همچنین بهبود عملکرد سیستم عصبی استفاده میشود. به طور کلی باید گفت که اگر به دنبال بهبود کلی عملکرد اعصاب خود هستید، این دمنوش یک انتخاب عالی برای شما محسوب میشود.
در برخی از موارد از این نوشیدنی گیاهی به منظور درمان بیخوابی نیز استفاده میشود. به طور کلی باید گفت که این نوع دمنوش دارای خواص بسیار خوبی در حوزههای مختلف است و به همین دلیل مصرف آن به بسیاری از افراد توصیه میشود.
۳) دمنوش آویشن
یکی از پرطرفدارترین دمنوشهای موجود در بازار، دمنوش آویشن است. این دمنوش را میتوان جهت شستشوی کامل کلیهها مورد استفاده قرار داد. جالب است بدانید که این محصول حتی در زمین کاهش میزان غلظت خون نیز اثرات بسیاری خوبی را از خود برجای میگذارد. البته این نوع دمنوش معمولاً موجب افزایش میزان اشتها نیز میشود. بنابراین، اگر به دنبال کاهش وزن خود هستید، بهتر است که از این محصول دوری کنید.
۴) دمنوش به
اگر به دنبال یک دمنوش مناسب برای دوران سرماخوردگی هستید، ما به شما دمنوش به را توصیه میکنیم. این دمنوش به دلیل برخورداری از خواص آنتی اکسیدانی میتواند به سیستم ایمنی بدن شما در برابر بیماری سرماخوردگی کمک کند. تهیه این دمنوش نیز خیلی ساده است. باید به این نکته اشاره کنیم که به طور کلی میوه به موجب کاهش میزان اندوتلین موجود در بدن میشود و در نتیجه یک گزینه عالی برای کاهش میزان فشار خون به شمار میآيد.
۵) دمنوش به لیمو
این دمنوش نیز دارای خواص منحصر به فردی است که میتوان به کمک آن نسبت به درمان برخی از عارضههای مختلف اقدام کرد. شاخصه اصلی این نوشیدنی را باید عطر و بوی بینظیر آن دانست. در واقع همین عطر بینظیر موجب شده است تا بسیاری از کاربران به سمت آن جذب شوند. این محصول دارای خواص خوبی در زمینه رفع کردن خستگی و حتی کاهش درد ناشی از میگرن است. در برخی از شرایط از این نوشیدنی گیاهی به منظور کاهش دل درد نیز استفاده میکنند.
تفاوت دمنوش و چایی در چیست؟
تفاوت خاصی بین این دو محصول وجود ندارد. در واقع همانطور که گفته شد، خود چای نیز یک نوع دمنوش به شمار میآيد، زیرا جهت تهیه آن از برگ خشک شده درختان چای استفاده میشود.
خواص دمنوش ها چیست؟
گفتیم که دمنوشها را میتوان بر اساس خواص آنها به بخشهای مختلفی تقسیمبندی کرد. هر یک از این بخشها خود دارای زیرشاخههای دیگری هستند. وجود همین خواص مختلف این محصولات را به شدت در بین مردم محبوب کرده است. از جمله مهمترین خواص دمنوش، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رفع خستگی چشم
- کمتر کردن میزان نشانههای یائسگی
- بهبود آرامش
- بهبود سرماخوردگی
- کاهش میزان درد قاعدگی
- خواب آوری
و همچنین بهتر کردن میزان تمرکز حواس از جمله فواید نوشیدن دمنوش ها به شمار می رود.
مضرات دمنوش
دمنوش یا چای گیاهی در برخی موارد میتواند به عنوان یک روش درمانی مفید باشد، اما در مواردی ممکن است مضراتی داشته باشد. به طور کلی، مضرات دمنوشها به میزان مصرف و نوع گیاه بستگی دارد و همچنین ممکن است با توجه به شرایط هر فرد، تاثیرات مختلفی داشته باشد. برخی از مضرات دمنوش:
- تداخل با داروها: مصرف بعضی از گیاهان میتواند با برخی از داروها تداخل داشته باشد و باعث کاهش یا افزایش اثرات دارویی شود.
- بیشمصرفی: مصرف بیش از حد دمنوشها ممکن است باعث افزایش فشار خون، اضطراب، بی قراری، سردرد، افتادگی فشار خون، ترشح اسید معده و بیش از حد ترشح آب مزاج شود.
- حساسیت: برخی از گیاهان میتوانند باعث حساسیتهای ناخوشایندی شود، مانند تنگی نفس، سرفه، خارش و براشور شدن پوست.
- مشکلات گوارشی: برخی از گیاهان میتوانند باعث مشکلات گوارشی شود، مانند دل درد، معده خوردگی، اسهال و یبوست.
در هر صورت، برای مصرف دمنوشها بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و در صورت هرگونه علائم ناخوشایند، مصرف را متوقف کنید.
شیوه درست کردن دمنوش
اگرچه دمنوشها با استفاده از میوهها و گیاههای مختلفی به تولید میرسند، اما طرز درست کردن همه آنها شبیه به هم است. تنها باید مقداری از پودر یا عصاره دمنوش را در یک قوری دم کنید و از خواص بینظیر آن دمنوش خاص نهایت استفاده را ببرید.
در واقع طرز درست کردن همه دمنوشها کاملاً شبیه به طرز درست کردن چای است. شما تنها به مقداری آب جوش نیاز دارید تا بتوانید در کوتاهترین زمان ممکن یک دمنوش بینظیر را تهیه کنید. به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد هر نوشیدنی خاصی میتواند موجب ایجاد مشکلات مختلفی بشود. بنابراین توصیه میکنیم که همواره اعتدال را در زمان مصرف این محصولات در پیش بگیرید تا با هیچگونه مشکل خاصی مواجه نشوید.
سخن پایانی
امروزه استفاده از دمنوش به منظور درمان بیماریهای مختلف رواج یافته است. این محصول را میتوان از مهمترین بخشهای طب سنتی ایرانی دانست. دمنوش گیاهی اگر به شکل صحیحی مصرف نشود، ممکن است خطرات مختلفی را به همراه داشته باشد. در این متن سعی کردیم بدین پرسش پاسخ دهیم که دمنوش چیست؟ امیدواریم به پاسخ مناسبی در این زمینه رسیده باشید.
منابع:
سوالات متداول
-
تفاوت دمنوش و چایی در چیست؟
هیچ تفاوت خاصی بین چای و دمنوشهای مختلف وجود ندارد. چای خود یک نوع از همین محصولات است.
-
آیا دمنوش برای اولین بار در ایران کشف شد؟
مدارک خاصی در این زمینه موجود نیست، اما به طور کلی استفاده از گیاهان دارویی مانند دمنوشهای مختلف در ایران رایج بوده است.