دمنوش ها از محبوب ترین نوشیدنی ها در بین کشور های آسیایی به خصوص ایران است که به دلیل تنوع گونه های گیاهی در ایران، تنوع دمنوش های قابل دسترس بسیار زیاد بوده و هر کدام از این دمنوش ها متناسب با گیاهی که از آن تهیه میشوند، دارای خواص مختلف هستند؛ همین متفاوت بودن خواص ها باعث میشود، هر کدام از دمنوش ها برای گروهی از افراد به خصوص در سالمندان، زنان و کودکان مناسب نباشد و نوشیدن این دمنوش ها مضر باشد. به همین دلیل در این مقاله قصد بررسی ضررهای دمنوش های مختلف و معایب نوشیدن دمنوش، به صورت بی رویه را داریم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
مضرات دمنوش چیست؟
مصرف کردن بیرویه دمنوشهای گیاهی میتواند باعث ایجاد عارضههای مختلفی در بدن گردد. بعضی از افراد تصور میکنند که مضرات دمنوشها چندان سنگین نیستند و خطرات زیادی برای انسانها به وجود نمیآورد.
باید بگوییم که این تصور در مورد مضرات مختلف دمنوشها کاملاً نادرست است. این محصولات نیز مانند هر ماده گیاهی و دارویی دیگری دارای یک سری مضرات خاص هستند.
این امر کاملاً صحیح است که انواع دمنوش ها دارای منشا گیاهی هستند، اما این بدان معنا نیست که شما میتوانید در هر شرایط و موقعیتی نسبت به استفاده از این محصولات اقدام کنید.
در واقع همانطور که بعضی از داروهای شیمیایی دارای یک سری عوارض خاص هستند، دمنوشها نیز عوارض منحصر به فرد خود را دارند.
شایان ذکر است که مصرف بیرویه برخی از دمنوشها باعث مشکلات جدی در سلامتی میشود که از مهمترین این ضرر ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تداخل با داروها: دمنوش های گیاهی می توانند با برخی داروها تداخل داشته باشند؛ به عنوان مثال، دمنوش بابونه می تواند با داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین تداخل داشته باشد و باعث خونریزی شود.
- واکنش های آلرژیک: برخی از افراد ممکن است به برخی از گیاهان مورد استفاده در دمنوش های گیاهی مانند بابونه یا اکیناسه حساسیت داشته باشند و ممکن است شامل علائمی مانند کهیر، خارش و مشکل در تنفس باشد.
- آلودگی: دمنوش های گیاهی در صورتی که به درستی رشد، برداشت و پردازش نشوند، می توانند با آفت کش ها، فلزات سنگین یا سایر مواد مضر آلوده شوند.
- فقدان مقررات اداره غذا و دارو: دمنوشهای گیاهی مانند داروها توسط FDA تنظیم نمیشوند، به این معنی که هیچ تضمینی وجود ندارد که مواد ذکر شده روی برچسب دقیق باشند یا محصول بیخطر باشد.
- اثرات دیورتیک (ادرارآور بودن): برخی از دمنوش های گیاهی مانند چای قاصدک یا گزنه دارای اثرات ادرار آور هستند و می توانند باعث افزایش ادرار شوند که ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری های خاص مانند بیماری کلیوی یا نارسایی قلبی مشکل ساز باشد.
- پوسیدن دندان: برخی از دمنوش های گیاهی می توانند اسیدی باشند و در صورت مصرف زیاد یا طولانی مدت ممکن است باعث فرسایش و پوسیدن دندان در طول زمان شوند.
به همین دلیل باید گفت که مصرف کردن دمنوشها دقیقاً مانند مصرف انواع داروهای مدرن دارای یک سری اصول و قواعد است که باید حتماً از آن پیروی کنید تا بهترین نتیجه ممکن را به دست بیاورید آن هم بدون اینکه نگران مضرات مختلف دمنوشها باشید.
مضرات نوشیدن دمنوش اشتباه برای زنان
در مضرات دمنوش تفاوتی بین فرد مصرفکننده وجود ندارد. در واقع اگر مصرف بیرویه یک دمنوش دارای ضرر خاصی باشد، همه افراد در کلیه سنین با آن ضرر خاص روبهرو میشوند. در این بین زنان باردار به دلیل حساسیت بالا باید در مصرف دمنوشها نهایت دقت را به خرج دهند.
جنین موجود در بدن آنها از ظریفترین ارگانهای زنده در جهان به شمار میآید و به همین دلیل باید به سلامت آن دقت بسیار زیادی کرد.
تحقیقات مختلفی نشان داده است که مصرف دمنوشهایی همچون جوشانده بابونه میتواند برای بانوان باردار نامناسب باشد. این دمنوش منجر به رقیق شدن خون خواهد شد و در نتیجه این امکان وجود دارد که برای سلامت جنین شما مشکلاتی جدی به وجود آید.
یکی دیگر از دمنوشهایی که نباید در دوران بارداری مصرف شود، دمنوش گل گاوزبان است. این دمنوش دارای ماده خاصی به نام است. چنین مادهای موجب میشود که خطر سقط شدن جدید افزایش یابد. در واقع اگرچه این دمنوش در حالت عادی به منظور ایجاد آرامش و تسکین اعصاب فوقالعاده عمل میکند، اما بهتر است که زنان باردار به سراغ آن نروند.
یکی دیگر از دمنوشهایی که باید حتماً در مصرف آن در دوران بارداری دقت کرد، چای سبز است. مصرف بیرویه این چای میتواند موجب ایجاد اثرات نامناسبی بر روی سلولهای خونی شود. این امر نیز نتیجهای به جز کم خونی در دوران باردار نخواهد داشت. بنابراین، توصیه ميکنیم که بانوان عزیز پیش از مصرف هرگونه دمنوش خاصی نسبت به مشورت با پزشک خود اقدام نمایند تا بتواند از مضرات دمنوش جلوگیری کنند.
معایب نوشیدن دمنوش برای کودکان
مضرات انواع مختلف دمنوشها در کودکان بسیار شدیدتر خواهد بود. دلیل این امر نیز به بدن حساس کودکان باز میگردد. نباید این موضوع را فراموش کرد که کودکان به طور کلی دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند و به همین دلیل مصرف بیرویه هر نوع دمنوشی نهایتاً منجر به ایجاد مشکلات بسیار زیادی برای آنها خواهد شد.
این مورد در زمان شیرخوارگی و نوزادی به شدت باید جدی گرفته شود. بسیاری از کارشناسان مربوطه اعلام میکنند که در این دوران به هیچ وجه از هیچ دارو و یا دمنوش گیاهی خاصی نباید استفاده کرد.
اثرات چنین موادی بر کودکان شیرخوار و نوزادان بسیار شدید خواهد بود و به همین دلیل ممکن است مشکلات تنفسی، حرکتی و… زیادی برای کودک دلبند شما به وجود آيد. اگر فرزند شما در این سنین دچار بیماری خاصی شده است، بهترین راهکار موجود برای درمان وی مراجعه به پزشکان معتبر است نه مصرف خودسرانه دمنوشهای گیاهی.
به عنوان مثال بعضی از والدین در زمان یبوست کودک به جای ارجاع وی به پزشک، نسبت به استفاده از دمنوشهای خاصی همچون دمنوش برگ سنا اقدام میکنند. این دمنوشها شاید برای بزرگسالان ضرر خاصی نداشته باشند، اما در سنین کودکی ممکن است منجر به از کار افتادن سیستم تنفسی کودک منجر شوند.
ضررهای دمنوش های گیاهی برای سالمندان
هیچ کسی منکر فواید دمنوشها نیست، اما این بدان معنا نخواهد بود که سالمندان از مضرات دمنوشها در امان هستند. بدن سالمندان نیز همانند بدن کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیفی است.
در واقع همانطور که کودکان در برابر ضررهای دمنوش های گیاهی ایمن نیستند، در زمان استفاده از دمنوشها برای سالمندان نیز باید حتماً به مصرف صحیح آنها دقت کرد.
متاسفانه در بسیاری از موارد مشاهده میشود که سالمندان بدون دانستن اثرات مختلف دمنوش مربوطه اقدام به استفاده از آن خواهند کرد. این امر شاید در نگاه اول بیخطر برسد، اما مصرف طولانیمدت هر دمنوشی بالاخره مضرات خود را نمایش خواهد داد.
در واقع سالمندان عزیز به مضرات این دمنوشها دقت نمیکنند و به مصرف خودسرانه این مواد (به امید کسب سلامتی اولیه خود) میپردازند.
غافل از آنکه این دمنوشهای گیاهی اگرچه دارای فوایدی هستند، اما میتوانند از طرق مختلفی بر روی سلامتی آنان اثراتی منفی بر جای بگذارند. پیش از مصرف هر نوع دمنوشی باید سه فاکتور زیر را در نظر داشت تا از مضرات دمنوشها در امان باشیم:
- دمنوش مربوطه چه خاصیت خوبی دارد؟
- دمنوش مد نظر را باید هر چند مدت یک بار مصرف کرد؟
- مصرف طولانی مدت آن دمنوش چه اثراتی بر روی سلامتی ما دارد؟
- آيا میتوان دمنوش را در یک دوره خاص (مانند دوره بارداری) مصرف کرد؟
و اینکه در صورت مشاهده زیانهای نوشیدن دمنوش باید چه موقعی به پزشک مراجعه کنیم؟
سخن پایانی
همانطور که گفته شد، هیچ کسی نمیتوان منکر فواید بینظیر انواع دمنوشهای گیاهی همچون دمنوش بابونه، به، گل محمدی و… شود، اما نباید بحث وجود مضرات دمنوشهای مختلف را از یاد برد. امروزه مشخص شده است که ضررهای دمنوش های گیاهی میتوانند بسیار شدید باشند.
معایب نوشیدن دمنوش در هر سنی متفاوت خواهد بود، اما معمولاً سه طیف اصلی یعنی کودکان، سالمندان و زنان باردار در صورت مصرف خودسرانه دمنوش آسیبهای شدیدتری را تجربه خواهند کرد. در بسیاری از موارد مصرف نامناسب دمنوشهای مختلف در چنین شرایطی میتواند منجر به ایجاد مشکلات بسیار زیادی شود.
شاید با توجه به مضرات گفته شده تصور کنید که بهتر است قید خوردن دمنوش را بزنیم و دیگر از آنها استفاده نکنیم! باید بگوییم که این راهکار نیز یک راهکار نامناسب است. هر دمنوشی دارای خواص بینظیری خواهد بود، اما اگر به صورت صحیح مصرف شود.
منبع: lybrate.com