دکتر کافی مجله تخصصی خرید قهوه
امروزه می‌توان شکلات را در قفسه‌های همه فروشگاه‌ها مشاهده کرد. این ماده خوراکی نقش مهمی را در زندگی ما ایفا می‌کند، اما عده بسیار کمی از تاریخچه شکلات مطلع هستند. تاریخچه این ماده غذایی نیز مانند طعم آن شیرین است.
کشف شکلات حتی در فرهنگ غذایی ما نیز تغییرات بسیاری را شکل داد. اگر قصد دارید با تاریخچه این ماده در جهان و تاریخچه شکلات در ایران آشنا شوید، در ادامه متن ما را همراهی نمایید.
تاریخچه شکلات
در سال دو هزار و هجده میلادی یک باستان‌شناس معروف به نام مایکل بلیک گفت که بر اساس تحقیقات وی تاریخچه شکلات به سه هزار سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. وی با بررسی گلدان‌های مربوط به تمدن مایا متوجه شده بود که در درون آن‌ها مقداری شکلات قرار دارد!
بنا بر همین شواهد، مایاها را نخستین قومی می‌دانند که دست به تولید شکلات زدند. این امر با توجه به اینکه درخت کاکائو تنها در مکزیک و بخشی از آمریکای جنوبی می‌روید کاملاً قابل استناد است. در واقع تا پیش از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب هیچ یک از ملت‌های دیگر جهان از کاکائو و به طبع آن شکلات اطلاع نداشتند.
کریستف کلمب را اولین اروپایی می‌دانند که پودر کاکائو را به اروپا آورد. وی این پودر را به ملکه اسپانیا تقدیم نمود. تا سال‌ها بعد، شکلات یک محصول کاملاً سلطنتی محسوب می‌شد که فقط خانواده‌های سلطنتی اروپایی می‌توانستند طعم خوشمزه آن را بچشند.
با گسترش مهاجرت اروپاییان به آمریکای مرکزی و آمریکا شمالی، میزان کاکائوی بیشتری به اروپا وارد شد و در نتیجه شرکت‌های خصوصی نیز دست به تولید شکلات زدند. رفته رفته این محصول در بین مردم نیز به عنوان یک ماده خوراکی بسیار خوشمزه پذیرفته شد.
شکلات (Chocolate) تاریخچه ای غنی دارد که به تمدن های باستانی در آمریکای مرکزی بازمی گردد و امروزه به یک پدیده جهانی و یک خوراکی محبوب تبدیل شده است که به طور گسترده در اشکال مختلف مانند تخته های شکلات، نوشیدنی و دسر از آن لذت می برند.
با توجه به این موارد می‌توان گفت که تاریخچه شکلات به کشور مکزیک برمی‌گردد و قوم مایا از این کشور اولین افرادی محسوب می‌شوند که توانستند با روش‌های سنتی شکلات مناسبی را به تولید برسانند و از آن استفاده کنند.
چه کسی شکلات را اختراع کرد؟
پاسخ این سؤال واقعاً مشخص نیست، زیرا همان‌طور که گفته شد، تاریخ استفاده از شکلات به بیش از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. قطعاً حتی با وجود بررسی‌های باستان‌شناسی مختلف نیز نمی‌توان یک نام خاص را به عنوان اولین مخترع یا اولین تولیدکننده شکلات معرفی کرد. البته می‌توان گفت که اولین مصرف‌کنندگان این محصول خوشمزه اول مکزیکی‌ها و سپس اسپانیایی‌ها بوده‌اند.
شکلات برای اولین بار در چه کشوری درست شد؟
اگر بخواهیم با بررسی تاریخچه شکلات به اولین کشور سازنده این محصول به صورتی که امروزه آن را می‌شناسیم اشاره کنیم، باید از کشور هلند نام ببریم. اولین فردی که اقدام به ساخت کارخانه شکلات‌سازی به صورت مدرن کرد، یک فرد هلندی به نام والتر چارج بود. وی توانست با استفاده از یک روش خاص سرعت تولید شکلات‌های سنتی را افزایش دهد و در نتیجه اولین کارخانه شکلات‌سازی را در هلند افتتاح کرد.
حتما بخوانید: پایتخت شکلات دنیا کجاست؟
این شکلات‌ها اگرچه طعمی به شیرینی شکلات‌های امروزی نبودند، اما در حال موجب شدند تا مردم بیشتری در اروپا شکلات را بشناسند و نسبت به آن علاقه وافری نشان دهند. پس از گذشت سال‌ها، در هزار هشتصد و چهل و هشت، شکلات آبنباتی توسط فردی به نام جان کدبری ساخته شد. چندین سال بعد و در سال هزار و هشتصد و هفتاد چهار شکلات محبوب بچه‌ها یعنی شکلات شیری به تولید رسید.
تاریخچه شکلات در جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم
یکی از مهمترین مواردی که در زمینه تاریخچه شکلات باید به آن اشاره کنیم، استفاده از شکلات در جنگ جهانی اول است. در این جنگ از شکلات به عنوان یک جیره غذایی کمک گرفته می‌شد. پس از جنگ طعم بسیار خوشمزه شکلات در ذهن سربازان مانده بود و به همین دلیل تمایل بیشتری برای استفاده روزانه آن پیدا کرده بودند.
همین امر موجب شد تا میزان تقاضا برای مصرف شکلات در کشورهای اروپایی در بین سال‌های 1918 تا 1935 بیش از هفتاد برابر شود! شکلات حتی در جنگ جهانی دوم نیز کاربرد اصلی خود را حفظ کرد. سربازان نازی آلمان از این محصول دوباره به عنوان جیره غذایی خود استفاده می‌کردند. شاید بپرسید که دلیل این امر چه بود؟
باید گفت که شکلات دارای مقدار بالایی چربی اشباع شده و کافئین است. شما می‌توانید با مصرف این ماده حداقل نیازهای غذایی بدن خود را به خوبی تأمین کنید. علاوه بر این، وجود کافئین موجب می‌شد تا سربازان بتوانند انرژی خود را در طول نبردهای بسیار سهمگین جنگ جهانی دوم حفظ کنند و خیلی زود خسته نشوند.
ترکیب شکلات با جیره قهوه در ارتش نازی منجر به تولید یکی از قوی‌ترین و مقاوم‌ترین ارتش‌های جهان شده بود؛ بنابراین، می‌توان گفت که بخش عظیمی از تاریخچه شکلات به سال‌های جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم برمی‌گردد.
در آن دوران ارتش‌های مختلف از این ماده غذایی ارزشمند به عنوان جیره غذایی سبک و البته ارزان‌قیمت برای سربازان خود استفاده می‌کردند. امروزه نیز این ماده به همین منظور در ارتش‌ها استفاده می‌شود.
تاریخچه شکلات در ایران
گفته می‌شود که اولین بار در ایران فردی به نام کاظم کوزه‌کنانی اقدام به ساخت یک کارخانه تولید شکلات کرد. این کارخانه که در شهر مشهد قرار داشت می‌توانست سالی بیش از سیصد کیلوگرم شکلات تولید کند که با توجه به امکانات محدود در آن زمان واقعاً عدد شگفت‌انگیزی محسوب می‌شود.
پس از تأسیس این کارخانه، افراد دیگری نیز به تولید شکلات علاقه‌مند شدند. به عنوان مثال در اوایل سال هزار و سیصد و بیست و چهار، دو برادر تبریزی اقدام به ساخت یک کارخانه شکلات‌سازی با نام داداش برادر کردند. این نام برای قدیمی‌ها کاملاً آشنا به نظر می‌رسد.
امروزه همان کارخانه شکلات‌سازی فعالیت خود را تحت نام شرکت آیدین ادامه می‌دهد. وجود این دو کارخانه موجب شد تا شکلات در ایران بیش از پیش شناخته شود.
بر اساس آمارهای موجود امروزه بیش از هزار واحد صنعتی به صورت جداگانه در حال تولید انواع مختلف شکلات در ایران هستند. جالب است بدانید که بخش عظیمی از تولیدات این شرکت‌ها به خارج از کشور صادر می‌شود. با توجه به این موارد باید گفت که تاریخچه شکلات در ایران اگرچه به پای کشورهای اروپایی نمی‌رسد، اما می‌توان آن را نسبتاً با قدمت دانست.
سخن پایانی
شکلات امروزه به عنوان یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌ها در جهان شناخته می‌شود. تاریخچه شکلات دارای فراز و نشیب‌های بسیار است که به برخی از آن‌ها در این متن اشاره کردیم. کشف شکلات موجب شد تا انسان بتواند به یک ماده غذایی خوشمزه و در عین حال بسیار مقوی دست پیدا کند.
تاریخچه شکلات در ایران نیز به صد سال اخیر برمی‌گردد. امروزه این ماده نیز در فرهنگ غذایی ایرانیان دارای جایگاه مناسبی است. شرکت‌های مختلفی نیز در این زمینه در کشورمان فعالیت می‌کنند و بخش عظیمی از محصولات آن‌ها به خارج از کشور صادر می‌شود.
منابع:
سوالات متداول
-
شکلات از کجا آمد؟
شکلات در آمریکای مزوامریک، به ویژه در مکزیک کنونی و بخش هایی از آمریکای مرکزی منشأ گرفته است.
-
اولین بار چه زمانی شکلات کشف شد؟
شکلات برای اولین بار توسط فرهنگ های باستانی مزوآمریکایی مکزیک و آمریکای مرکزی کشف شد و شواهدی مبنی بر مصرف شکلات حداقل به 1900 سال قبل از میلاد برمی گردد.
-
3 حقیقت در مورد کشف شکلات چیست؟
- شکلات توسط فرهنگ‌های باستانی مزوآمریکا کشف شد. - شکلات در ابتدا به عنوان یک نوشیدنی تلخ و شیرین‌شده مصرف می‌شد. - شکلات ابتدا به عنوان یک راه برای افزایش انرژی و مقاومت برای فعالیت‌های جسمانی در نظر گرفته می‌شد.
