اسپرسو ماکیاتو یا کافه ماکیاتو یک فنجان کف شیر است که روی آن اسپرسو سینگل شات میریزند و سرو میکنند. کف شیر به اندازهای غلیظ است که رنگ اسپرسو روی فنجان سیاه میماند و حل نمیشود. به عقیده برخی از قهوهخورها این قهوه ترکیبی از کاپوچینو و اسپرسو است، اما نسبت به دومی تلختر و از اولی قویتر است.
از زمانی که ماکیاتو معرفی شد، از کنار آن نوشیدنیهای مختلفی هم به وجود آمد که بهجرئت میتوان گفت لاته ماکیاتو محبوبترین آنها است؛ اما این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ آیا از خانواده قهوه وایت فلت محسوب میشوند؟ برای تهیه این نوشیدنی چه مراحلی را باید گذراند؟ در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با تمام جزئیات مربوط به قهوه اسپرسو ماکیاتو آشنا شویم.
قهوه اسپرسو ماکیاتو چیست؟
اسپرسو ماکیاتو یک نوشیدنی قهوه است که با اسپرسو و شیر بخارپز تهیه میشود. این قهوه دارای یک یا دو شات اسپرسو است که روی آن یک «لکه» کف شیر مشاهده میشود و معمولاً در یک فنجان اسپرسو سرو میشود و بهاندازه دو برابر شیر قهوه دارد. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، مقدار شیر موجود در ماکیاتو معمولاً کمتر از کورتادو یا وایت فلت است و ازآنجاییکه کف آن غلیظتر است، بهراحتی نمیتوان مثل لاته روی آن طرح ایجاد کرد.
باریستا شیر داغ و کف را در یک لیوان میریزد، سپس اسپرسو را به شیر اضافه میکند و اصطلاحاً آن را «لکهدار» میکند. این طرز تهیه لاته ماکیاتو است. به همین دلیل است که کافه ماکیاتو معمولاً در یک لیوان بلند سرو میشود.
اما برای تهیه اسپرسو ماکیاتو باریستا ابتدا اسپرسو را داخل فنجان میریزد، سپس روی آن مقدار جزئی کف شیر اضافه میکند. به همین خاطر روی نوشیدنی لاته ماکیاتو لکههای تیره اسپرسو روی شیر مشاهده میشود، اما روی آن لکههای کف سفید شیر روی اسپرسو وجود دارد.
تاریخچه اسم اسپرسو ماکیاتو به کجا برمیگردد؟
ماکیاتو یک واژه ایتالیایی به معنای «علامت»، «لکه» یا «نقطه» است. منظور از «علامت» همان توده شیری است که بالای فنجان اسپرسو جمع میشود. باریستاها باید بین اسپرسو ساده و اسپرسو با شیر تمایز قائل میشدند تا پیشخدمتها بتوانند تفاوت را تشخیص دهند.
چه کار میکردند؟ روی فنجان قهوهای که شیر داشت یک علامت میزدند. این شد که این قهوه به ماکیاتو معروف شد. البته داستانهای دیگری هم در مورد این نامگذاری نقل میکنند؛ مثلا اینکه شیر در این قهوه نوعی «لکه» محسوب میشود. نسخه پرتغالی این نوشیدنی قهوه «پینگادو» به معنی قهوهای با چند قطره است و در مکزیک به آن کورتادو میگویند.
ماکیاتو چه طعمی است؟
قهوه ماکیاتو طعمی شبیه اسپرسو دارد؛ با این تفاوت که بهاندازه اسپرسو تند نیست و با شیر شیرینتر میشود. این نوشیدنی به مزاج بسیاری از افراد یک نوشیدنی شیرین نیست، چون شیر زیادی ندارد و تقریباً میتوان گفت بهاندازه اسپرسو قوی است. فقط کالری و مقدار شیر مصرفی آن کمتر از لاته است و سریعتر آماده میشود.
ازآنجاییکه فرایند آمادهسازی این قهوه تقریباً شبیه اسپرسو است، طعم آنهم فرق چندانی با یک فنجان اسپرسو سینگل شات ندارد. اسم ماکیاتو بین طرفداران قهوه کمتر شنیده میشود و حتی اگر کسی اسپرسو ملایمتری بخواهد، معمولاً به سراغ وایت فلت یا کورتادو میرود، چون این نوشیدنیها نسبتاً معروفتر هستند و به نظر آنها طعم بهتری دارند.
مواد اولیه برای تهیه اسپرسو ماکیاتو چیست؟
برای تهیه اسپرسو ماکیاتو فقط به دو مواد اولیه نیاز دارید:
- دانههای اسپرسو تازه و باکیفیت
- شیر تازه (در حالت ایدهآل شیر پرچرب)
البته کسانی که ترجیح میدهند اسپرسو را با شیر ننوشند، میتوانند جایگزینهای دلخواه خود را داشته باشند. حتی کسانی که رژیم غذایی وگان دارند، میتوانند شیر جو دوسر به ماکیاتو خود اضافه کنند و از طعم لذیذ آن لذت ببرند. فقط تحت هیچ شرایطی از شیر کمچرب یا بدون چربی استفاده نکنید تا بافت اصیل و غنی قهوه اسپرسو ماکیاتو از بین نرود. نگران کالری بیشتر شیر پرچرب هم نباشید. چند قطره شیر تأثیر قابلتوجهی روی کالری فنجان قهوه شما نخواهد داشت.
بهتر است قهوه اسپرسو را با دستگاه پورتافیلتر آماده کنید؛ اما اسپرسوساز اتوماتیک با کالیبره مناسب هم گزینه خوبی است. حتی میتوانید برای تهیه این قهوه از موکا پات هم استفاده کنید؛ اما به خاطر داشته باشید که قهوهسازهایی که روی اجاق گاز قرار میگیرند، نمیتوانند بهخوبی عطروطعم واقعی این قهوه را تولید کنند. شیر را هم باید بخارپز کنید.
نحوه بخارپز کردن شیر برای اسپرسو ماکیاتو
ازآنجاییکه حجم این قهوه زیاد نیست، حدوداً 30 میلیلیتر شیر نیاز دارید. البته ازآنجاکه بخارپز کردن این مقدار شیر با دستگاه پورتافیلتر نتیجه خیلی خوبی ارائه نمیدهد، برای رسیدن به قوام مناسب باید حداقل 200 میلیلیتر شیر در پارچ دستگاه بریزید. با این مقدار میتوانید چند فنجان قهوه ماکیاتو آماده کنید.
اگر از دستگاه اسپرسوساز استفاده میکنید، یک فوت کوزهگری وجود دارد و آن این است که میلیلیتر اولی که بخارپز میشود، معمولاً کیفیت پایینتری دارد؛ بنابراین باید حداقل 100 میلیلیتر شیر در دستگاه بریزید تا فوم نهایی آبکی و غیریکنواخت نباشد.
و آخرین نکته اینکه دمای فوم نباید از 150 درجه فارنهایت تجاوز کند و بافت آن باید کاملاً نرم و ابریشمی باشد.
طرز تهیه ماکیاتو
ابتدا یک شات قهوه اسپرسو ریستریتو با دستگاه اسپرسوساز خانگی خود استخراج کنید. اگر از پورتافیلتر استفاده میکنید، باید حدود 7 گرم قهوه ریز آسیابشده آماده کنید. البته برای دستگاههای فوق اتوماتیک مقدار قهوه آسیابشده معمولاً بیشتر است.
در مرحله بعد باید دانههای قهوه آسیابشده را تمپ کنید. تمپر قهوه یک وزنه گرد کوچک و مسطح با دستهای شبیه به مهر است که با استفاده از آن سطح روی قهوه را صاف و مسطح میکنید. این مرحله فوقالعاده مهم است، چون اطمینان حاصل میکند که پورتافیلتر بهدرستی وارد دستگاه میشود و همچنین تماس آب با قهوه را به حداکثر میرساند.
زمان استخراج باید حدود 25 ثانیه و حجم شات حاصل کمی کمتر از 20-25 میلیلیتر باشد.
شیر را درست قبل از استخراج یک فنجان اسپرسو بخارپز کنید. بهمحض آماده شدن اسپرسو، کف شیر را با قاشق به مرکز فنجان قهوه اضافه کنید. میتوانید بهاندازه نصف اسپرسو فوم اضافه کنید تا ماکیاتو لذیذتری داشته باشید؛ مثلا اگر یک فنجان اسپرسو 20 گرمی دارید، 10 گرم فوم شیر به آن اضافه کنید. البته در صورت تمایل هیچ اشکالی ندارد اگر یک شات شیر داغ هم به فوم شیرتان اضافه کنید.
طرز تهیه لاته ماکیاتو
اشاره کردیم که لاته ماکیاتو در مقایسه با اسپرسو ماکیاتو شیر بیشتر و اسپرسو کمتری دارد؛ بنابراین طعم شیر در این قهوه بیشتر غالب است. برای تهیه این نوشیدنی ابتدا فوم شیر را آماده کنید. سپس شیر کف کرده و بخارپز شده را در لیوان لاته بریزید تا حدود دو سوم آن پر شود. سعی کنید قسمت فومی شیر را با یک کاردک یا قاشق نگه دارید و بعدازآنکه 2/3 لیوان پر از شیر شد، لایه فوم را اضافه کنید.
سپس با دستگاه اسپرسوساز یا موکا پات یک شات اسپرسو آماده کنید. پسازآنکه اسپرسو آماده شد، آن را بهآرامی در مرکز فوم شیر بریزید. توجه کنید که در این مرحله باید اسپرسو را خیلی آهسته در فنجان بریزید تا بافت قهوه به هم نخورد. لاته ماکیاتوی شما آماده است و میتوانید نوش جان کنید.
طرز تهیه اسپرسو ماکیاتو دوپیو
دستور تهیه اسپرسو ماکیاتو دوپیو یا دبل ماکیاتو هم به همین شکل است، با این تفاوت که مقدار آن دو برابر میشود؛ یعنی در دستورالعمل مرحله قبل، یک شات ریستریتو دبل و دو برابر فوم شیر را جایگزین میکنید. حواستان باشد برای تهیه ماکیاتو دوپیو باید فنجان بزرگتری آماده کنید.
نوشیدنیهای مشابه اسپرسو ماکیاتو همانند کارامل ماکیاتو و …
کورتادو و پیکولو انواع مختلف نوشیدنیهای اسپرسو هستند که به لحاظ فیزیکی شبیه به ماکیاتو در نظر گرفته میشوند. اولی از فرهنگ اسپانیایی و دومی از استرالیا میآید. هر دوی این نوشیدنیها کمی بزرگتر از یک فنجان ماکیاتو هستند و شیر موجود در آنها بافت ملایمی دارد و فومی نیست.
دیگر نوشیدنیهایی که با اسپرسو ماکیاتو اشتباه گرفته میشوند، لاته ماکیاتو و کارامل ماکیاتو هستند. لاته ماکیاتو بهنوعی معکوس حالت اسپرسو قهوه ماکیاتو است؛ یعنی بهجای آنکه در یک فنجان اسپرسو مقداری شیر ریخته شود، در یک فنجان شیر مقداری اسپرسو ميریزند و این نوشیدنی را آماده میکنند.
ماکیاتو کاراملی اولین بار توسط یکی از باریستاهای استارباکس در دهه 90 معرفی شد و به طور کامل محبوبیت لاته ماکیاتو را تحتالشعاع قرار داد. این نوشیدنی در واقع یک ماکیاتوی لاته با سس کارامل (و اغلب شربت وانیل) است که معمولاً در یک فنجان کوچک سرو میشود.
تفاوت بین قهوه اسپرسو ماکیاتو و قهوه وایت فلت
مقدار اسپرسو: در هر دوی این نوشیدنیها از دو 2 شات اسپرسو استفاده میشود.
مقدار شیر: در قهوه اسپرسو ماکیاتو مقدار کمی شیر کفدار (حدود 30 میلیگرم) وجود دارد؛ درحالیکه در قهوه وایت فلت 120 میلیلیتر شیر ابریشمی با بافت رقیقتر استفاده میشود.
مقدار نوشیدنی: مقدار نهایی قهوه اسپرسو ماکیاتو کمتر از یک فنجان وایت فلت است.
تفاوت بین قهوه اسپرسو ماکیاتو و لاته
مقدار اسپرسو: ماکیاتو به 2 شات و لاته به 1 تا 2 شات اسپرسو نیاز دارد.
مقدار شیر: ماکیاتو با مقدار بسیار کمی شیر بخار پز درست میشود. درحالیکه لاته یک نوشیدنی بزرگتر است و برای تهیه آن باید 250 میلیلیتر یا حتی بیشتر شیر آماده کنید. شیر ماکیاتو مثل شیر کاپوچینو با مقداری کف بخارپز آماده میشود؛ اما شیر لاته حالت فومی ندارد و بیشتر ابریشمی است و طراحی روی آن را آسان میکند. ماکیاتو به مقدار بسیار کمی شیر آغشته میشود، بنابراین در آنها طعم غالب اسپرسو است. درحالیکه میزان شیر موجود در لاته بسیار بیشتر از ماکیاتو است و طعم اسپرسو اصلاً غالب نیست.
مقدار نوشیدنی: ماکیاتو در فنجانهای کوچک 60 میلیلیتری لاته در فنجانهای بزرگتر با اندازه حداقل 240 میلیلیتر سرو میشوند.
تفاوت بین قهوه اسپرسو ماکیاتو و کاپوچینو
مقدار اسپرسو: ماکیاتو به 2 شات و کاپوچینو به 1 تا 2 شات اسپرسو نیاز دارد.
مقدار شیر: ماکیاتو چیزی حدود 30 میلیلیتر شیر بخار پز دارد؛ درحالیکه کاپوچینو حاوی 150 میلیلیتر شیر بخار پز است.
مقدار نوشیدنی: ماکیاتو در فنجانهای 60 میلیلیتری و کاپوچینوهای استاندارد در فنجانهای 180 میلیلیتری سرو میشوند.
یک فنجان قهوه ماکیاتو چقدر کافئین دارد؟
البته. اسپرسو ماکیاتو همانطور که از نامش پیدا است نوعی قهوه اسپرسو است و طبیعتاً کافئین دارد. هر یک شات حاوی 75 میلیگرم کافئین و ماکیاتو دبل شات حدود 150 میلیگرم کافئین دارد. البته این مقدار در لاته ماکیاتو بهمراتب کمتر است، چون مقدار اسپرسو آن به نسبت کمتر است.
باید اسپرسو ماکیاتو را قبل خوردن هم بزنیم؟
نحوه نوشیدن اسپرسو ماکیاتو سؤالی است که بسیاری از افراد اولین باری که این نوشیدنی را سفارش میدهند، با آن روبرو میشوند. در پاسخ باید بگوییم باید ببینید خودتان طعم این نوشیدنی را چطور ترجیح میدهید. ازآنجاییکه این قهوه از ترکیب فوم شیر و اسپرسو تهیه میشود، بهتر است قبل خوردن با قاشق آن را هم بزنید تا لایههای قهوه و شیر کاملاً با هم مخلوط شوند و نوشیدنی نهایی طعم یکدستی داشته باشد؛ اما اگر تمایل دارید بدانید طعم این نوشیدنی هم نزده چطور است، یکبار امتحان کنید. شاید به نظرتان بهتر بود و بیشتر دوست داشتید.
جمع بندی
اگر طرفدار تلخی قهوه اسپرسو هستید، اما ترجیح میدهید مقداری شیر با آن ترکیب کنید تا طعم آن کمی متعادل شود، ماکیاتو بهترین گزینه برای شماست. این نوشیدنی نسبت به کاپوچینو قویتر و در مقایسه با یک شات اسپرسو ملایمتر است؛ بنابراین اگر برای عصرانه به یک نوشیدنی انرژیبخش و درعینحال ملایمتر نسبت به اسپرسو احتیاج داشتید، پیشنهاد میکنیم با دستورالعملهای این مقاله خود را به یک فنجان اسپرسو ماکیاتو یا حتی لاته ماکیاتو دعوت کنید.
منبع: drinktrade
سوالات متداول
-
اسپرسو ماکیاتو قویتر است یا اسپرسو معمولی؟
یک فنجان اسپرسو استاندارد (سینگل شات) نسبت به اسپرسو ماکیاتو قویتر است؛ مقدار شیری که به ماکیاتو اضافه میشود، آن را تا حدی ملایمتر میکند.
-
فرق اسپرسو ماکیاتو و فلت وایت چیست؟
در قهوه اسپرسو ماکیاتو مقدار کمی شیر کفدار (حدود 30 میلیگرم) وجود دارد؛ درحالیکه در قهوه وایت فلت 120 میلیلیتر شیر ابریشمی با بافت رقیقتر استفاده میشود. درنتیجه مقدار نهایی ماکیاتو کمتر است.
-
اسپرسو ماکیاتو از چه موادی تهیه میشود؟
برای تهیه اسپرسو ماکیاتو فقط به دانههای اسپرسو تازه و باکیفیت و شیر تازه احتیاج دارید.