نوشیدنی قهوه یکی از مشترکات اکثر کشورها است و حتی برخی از کشورها نظیر ترکیه سرو قهوه مخصوص به خود را دارند. قهوه یکی از نوشیدنیهای محبوب در سراسر جهان است که تاریخچه ورود آن به کشورهای اروپایی بسیار شنیدنی است. امروز دهها روش مختلف برای سرو این نوشیدنی وجود دارد که باعث شده افراد با ذائقههای مختلف بتوانند نوشیدنی قهوه مورد علاقه خود را داشته باشند. آشنایی با تاریخچه قهوه و اینکه کلا گیاه قهوه چیست، خرید این نوشیدنی را برای شما راحتتر میکند. البته اگر صاحب کافه هستید یا به فکر تأسیس آن هستید، دانستن این اطلاعات برای شما واجب و ضروری است.
اولین بار گیاه قهوه در کجا کشف شد؟
شاید برای شما هم سؤال باشد که اولین بار مردم کدام کشور دانههای قهوه را کشف کردند؟ اولین خاستگاه گیاه قهوه چیست؟ ممکن است فکر کنید گیاه قهوه برای اولین بار در برزیل یا کشورهای آمریکای لاتین رشد کرده است، اما در واقع این گیاه بومی کشورهای آفریقایی است و در ابتدا هیچکس از وجود آن مطلع نبوده است. اولین نشانههای مربوط به کشف قهوه به قرن یازدهم میلادی میرسد، در آن زمان یک چوپان به نام کالدی متوجه میشود که گوسفندانش با خوردن برگهای یک درخت انرژی زیاد و فوقالعادهای پیدا میکنند و توجهش به گیاه قهوه جلب میشود.
پس از گذشت مدتی افراد قبیله گالا در اتیوپی دانههای این درخت را برای تولید روغن، با روغن حیوانی ترکیب کردند و متوجه انرژیزا بودن آن شدند. بهاینترتیب اولین بار قهوه در اتیوپی کشف شد و مردم این کشور در ابتدا برای استفاده از خاصیت انرژیزایی قهوه، آن را به شکل روغن درآوردند و مصرف کردند؛ اما بهتدریج و در اوایل قرن دوازدهم میلادی روش مصرف قهوه در اتیوپی تغییر کرد و به شکل نوشیدنی سرو شد.
قهوه و ورود آن به عربستان و جهان اسلام
نوشیدنی قهوه، نوشیدنی بسیار محبوب مردم عربزبان است و این نوشیدنی شگفتانگیز بهتدریج در قرن چهاردهم از اتیوپی به کشور عربستان و جهان اسلام وارد شد. همانطور که میدانید اکثر مردم عربستان مسلمان بودند و طبق قوانین شرع مصرف نوشیدنیهای الکلی انرژیزا در بین مردم مسلمان ممنوع بود؛ اما پس از آشنایی با گیاه قهوه و سرو آن، این نوشیدنی در بین مردم عربستان بسیار محبوب شد؛ زیرا این نوشیدنی بدون الکل بود و خاصیت انرژیزایی فوقالعادهای داشت.
در نتیجه تعداد مصرفکنندگان قهوه بسیار بالا رفت و به همین دلیل کشت قهوه در یمن نیز شروع شد. بهاینترتیب عربستان بستری بود برای ورود نوشیدنی قهوه به سایر کشورها از جمله ترکیه. در قرن پانزدهم قهوه به ترکیه وارد شد و در ابتدا نوشیدن آن فقط مختص افراد قصرنشین بود؛ اما بهتدریج نوشیدن قهوه در بین مردم ثروتمند ترکیه رواج یافت، همچنین مردم ترکیه برای سرو قهوه روش مخصوص خود یعنی قهوه ترک را ابداع کردند. ترکیه بسیار به کشورهای اروپایی نزدیک بود و همین نزدیکی باعث ورود نوشیدنی اعجابانگیز قهوه به کشورهای اروپایی شد.
نحوه ورود گیاه قهوه به ایران
بسیاری از افراد فکر میکنند قهوه بعد از چای به ایران وارد شده است، در صورتی که قهوه بسیار زودتر از چای توسط زائران مکه و در عصر صفوی وارد ایران شد؛ اما پس از ورود چای به ایران، قهوه محبوبیت خود را در بین ایرانیان از دست داد که علت آن میتواند امکان کشت چای در ایران باشد. نوشیدن قهوه در دوران صفویان در بین ایرانیان بسیار رواج داشت، به طوری که شاهعباس صفوی برای سرو قهوه مراسم خاصی برگزار میکرده است.
از قدیمالایام در نقاط مختلف ایران، قهوهخانههایی وجود داشتهاند که بهترین جا برای گذراندن اوقات فراغت مسافران بودهاند. در اکثر این قهوهخانهها به جای قهوه، چای سرو میشد اما تأسیس اولین قهوهخانه در ایران، به دوران سلطنت شاه طهماسب صفوی میرسد. اولین قهوهخانه در شهر قزوین تأسیس شد و بعدها در دوران شاهعباس صفوی تأسیس قهوهخانه در اصفهان گسترش یافت که محلی برای نوشیدن قهوه بود. بهاینترتیب اولین آشنایی ایرانیان با گیاه قهوه، به دوران صفوی و سفر زائران ایرانی به مکه برمیگردد.
گیاه قهوه چگونه به کشورهای اروپایی راه یافت؟
تا اینجا دانستیم که خاستگاه اصلی گیاه قهوه چیست و در چه کشورهایی اول سرو میشده است. برخی فکر میکنند قهوه یک نوشیدنی اروپایی است و ما این طرز تهیه این نوشیدنی را از کشورهای اروپایی فراگرفتهایم؛ اما در واقع قهوه برای اولین بار در اتیوپی کشف شد و ابتدا به کشورهای مسلمان نظیر عربستان و ترکیه راه یافت. ترکیه به سبب نزدیکی به اروپا، مقصد بسیاری از تجار اروپایی بود و در خلال همین سفرها تجار اروپایی با قهوه آشنا شدند.
اولین اروپاییانی که در کشور خود قهوه سرو کردند، ونیزیها بودند زیرا تجار ونیزی اولین افرادی بودند که برای فروش در ایتالیا از ترکیه قهوه خریدند. پس از ونیز آوازه نوشیدنی قهوه و طعم بینظیر آن در سراسر اروپا پیچید و این نوشیدنی گرم و دلپذیر کمکم به تمام کشورهای اروپایی نظیر فرانسه، انگلستان و هلند وارد شد.
گیاهشناسی گیاه قهوه
شاید برای بسیاری از افراد سؤال باشد که گیاه قهوه چیست؟ چه شکلی است؟ بوته است یا درخت؟ به همین دلیل درباره گیاهشناسی قهوه نیز صحبت میکنیم. گیاه قهوه در اصل درختی است که ممکن است ارتفاع آن به 5 متر هم برسد و این درخت چندین گونه دارد که میتوان از آنها دانه قهوه را برداشت کرد. بهطورکلی گونههای درخت قهوه شامل موارد زیر هستند:
- گونه لیبریکا
- گونه موریتیانا
- گونه راکیموسا
- گونه استنوفیلا
- گونه عربیکا
- گونه کانیفورا
در این بین گونههای عربیکا و کانیفورا دو گونه اصلی هستند که برای مقاصد تجاری کشت میشوند.
تمام گونههای گیاه قهوه مربوط به خانواده روناسیان هستند که در تمام سال سبز میمانند. برگهای درخت قهوه سبز تیره و براق هستند که معمولا شکل سادهای دارند. گلهای گیاه قهوه، به رنگ سفید بوده و بوی خوشایندی دارند. این گلها تبدیل به میوههای نارس درخت قهوه میشوند که سبز رنگ هستند.
میوههای نارس و سبز رنگ قهوه، بهتدریج زردرنگ میشوند و در نهایت وقتی میرسند به رنگ قرمز درمیآیند. معمولا میوههای قهوه شامل دو دانه هستند ولی گاهی ممکن است 5 تا 10 درصد میوهها فقط یکدانه داشته باشند. زمان رسیدن میوههای قهوه در گونههای مختلف با هم متفاوت است.
بهترین نوع قهوه جهان کدام است؟ عربیکا و روبوستا چه تفاوتهایی با هم دارند؟
گیاه قهوه گونههای مختلفی دارد که طعم قهوه تولیدشده در هر کدام با دیگری متفاوت است. حتی نوع گونه قهوه در میزان کافئین آن تأثیر دارد. از بین گونههای مختلف گیاه قهوه چیست، گونه عربیکا یکی از پرطرفدارترین قهوهها در سراسر جهان است که قیمت بالاتری نیز دارد. در این مقاله می توانید فرق بین قهوه عربیکا و روبوستا را بدانید و اطلاعات بیشتری در خصوص آن ها داشته باشید.
بیش از 70 درصد صنعت قهوه توسط قهوه عربیکا تأمین میشود و بهترین نوع قهوه عربیکا نیز، قهوه عربیکا تولیدشده در کشور اتیوپی است. پس از عربیکا، گونه روبوستا یا همان کانفورا دیگر گونه قهوه است که بخش بزرگ دیگری از صنعت قهوه را پوشش میدهد.
این دو گونه تفاوتهای زیادی با هم دارند که در ادامه به آنها میپردازیم. بهطورکلی اما قهوه دوستان واقعی قهوه عربیکا را به روبوستا ترجیح میدهند و بر این باورند که طعم اصیل قهوه را تنها میتوان در قهوه عربیکا پیدا کرد. ویژگیهای قهوه عربیکا شامل موارد زیر است:
- گونه عربیکا به شرایط آبوهوایی حساستر است و کشت آن مراقبتهای بیشتری لازم دارد.
- میزان کافئین موجود در قهوه عربیکا کمتر است.
- طعم و بوی قهوه عربیکا بسیار شگفتانگیز و بینظیر است.
- گونه عربیکا بیشتر در معرض آفات گیاهی است.
- اینگونه برای رشد به دماهای پایین نیاز دارد.
ویژگیهای گونه روبوستا گیاه قهوه چیست؟
در مقابل عربیکا، گونه روبوستا قرار دارد که بخش کمتری از صنعت قهوه را به خود اختصاص داده است. از ویژگیهای گونه روبوستا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان باردهی گونه روبوستا در مقایسه با گونه عربیکا بسیار بیشتر است و همین باعث کاهش کیفیت دانههای قهوه روبوستا میشود.
- گیاه روبوستا در مقابل شرایط سخت آبوهوایی بسیار مقاوم است.
- میزان کافئین موجود در روبوستا بسیار بیشتر از عربیکا است.
- گیاه روبوستا در دماهای بالا و گرم رشد میکند.
- طعم قهوه روبوستا رو به تلخ است.
بهترین روش برای سرو گیاه قهوه
قهوه یک نوشیدنی دلپذیر است که میتوانید آن را هم به شکل سرد و هم به شکل گرم سرو کنید. اگر بگوییم به تعداد افراد روی زمین روش برای سرو قهوه وجود دارد، اغراق نکردهایم. بهاینترتیب روشها و شکلهای مختلف سرو قهوه باعث شده تا این نوشیدنی دومین نوشیدنی محبوب در جهان پس از آب باشد. بهطورکلی انواع قهوه بر اساس نحوه تهیه را شامل موارد زیر است:
- قهوه ترک
- قهوه فرانسه
- قهوه اسپرسو
- قهوه فوری
- قهوه دمی
در ادامه درباره هر روش توضیح مختصری ارائه میدهیم.
روش تهیه قهوه ترک
همانطور که در بالاتر به این مسئله اشاره کردیم، ترکیه دروازه ورود قهوه به کشورهای اروپایی بود. مردم ترکیه به نوشیدن قهوه بسیار علاقه داشتند و همین باعث شد تا یک روش تهیه قهوه مخصوص به خود را داشته باشند. برای تهیه قهوه ترک به قهوهجوش مخصوص این کار یعنی جذوه و همچنین پودر قهوه مرغوب نیاز دارید. قهوه دوستان حرفهای قهوه ترک را به هر قهوه دیگری ترجیح میدهند و تمام آداب نوشیدن این قهوه را رعایت میکنند.
روش تهیه قهوه فرانسه
قهوه فرانسه نوع دیگر تهیه قهوه است که برای تهیه آن به فرنچپرس یا قهوهساز نیاز دارید. دانههای قهوه برای تهیه قهوه فرانسه باید نسبتاً درشت باشند و برشتگی نسبتاً متوسطی داشته باشند. بهطورکلی تفاوت روش تهیه قهوه فرانسه با قهوه ترک، در این است که قهوه فرانسه تحت فشار تهیه میشود اما قهوه ترک با جوشاندن تهیه میشود.
روش تهیه قهوه اسپرسو
اگر با گیاه قهوه آشنایی داشته باشید، حتماً نام اسپرسو را نیز شنیدهاید. یکی دیگر از روشهای سرو نسبتاً محبوب و پرطرفدار قهوه، تهیه قهوه اسپرسو است. قهوه اسپرسو تحت فشار زیاد و در کمترین زمان ممکن نسبت به روشهای دیگر تهیه میشود. عامل اصلی محبوبیت قهوه اسپرسو در این است که در تهیه قهوه به شکل اسپرسو میتوان طعم اصلی قهوه را چشید. قهوه اسپرسو غلیظترین نوع قهوه است که بیشتر در کافیشاپها سرو میشود و تهیه آن در خانه زیاد رایج نیست.
برای تهیه قهوه اسپرسو هم میتوان از دستگاه موکاپات و هم میتوان از دستگاه اسپرسوساز استفاده کرد. جالب است بدانید قهوه اسپرسو پایه بسیاری از نوشیدنیهای ترکیبی دیگر با قهوه نظیر ماکیاتو، آمریکانو، لاته، کاپوچینو و موکا است. در ادامه روشهای تهیه این نوشیدنیها را نیز توضیح میدهیم.
قهوه فوری، برای وقتهایی که فورا به قهوه نیاز دارید
تا اینجا دانستیم که انواع روشهای سرو گیاه قهوه چیست. یکی دیگر از روشهای سرو قهوه، استفاده از پودرهای قهوه فوری است. این پودرها آماده هستند و سادهترین نوع تهیه قهوه هستند. البته طعم قهوههای فوری کاملا متفاوت با طعم سایر انواع قهوه است و قهوه دوستان حرفهای آنها را به عنوان قهوه به رسمیت نمیشناسند؛ اما استفاده از آنها در مواقعی که فرصت برای تهیه قهوه به شکل دمی یا ترکی نیست، میتوان از این نوع پودرها به عنوان قهوه استفاده کرد.
معمولا پودرهای قهوه شامل کمی پودر شیر و شکر نیز هستند و طعم شیرین و ملایمی دارند. جالب است بدانید که قهوه فوری در ایران با عنوان نسکافه شناخته میشود در حالی که نسکافه نام قهوه فوری تولیدشده در شرکت نستله است و با سایر قهوههای فوری تفاوت دارد.
انواع مختلف قهوه بر پایه اسپرسو کدام است؟
قهوه اسپرسو، غلیظترین نوع قهوه است که پایه نوشیدنیهای ترکیبی زیادی است. با اسپرسو میتوان انواع نوشیدنیهای مختلف برپایه قهوه را درست کرد طوری که با اکثر ذائقهها همخوانی داشته باشد. عموماً نوشیدنیهایی که برپایه اسپرسو هستند با دستگاه کاپوچینو ساز درست میشوند و دارای سه جزء شیر بخار دادهشده، کف یا فوم و اسپرسو هستند. وجود شیر و قند طبیعی موجود در آن تا حدودی طعم تلخ و گس اسپرسو را تعدیل میکند و همین باعث محبوبیت نوشیدنیهای برپایه اسپرسو شده است. در ادامه با انواع نوشیدنیهای برپایه اسپرسو بیشتر آشنا میشویم:
۱) ماکیاتو
نوشیدنی ماکیاتو به دو صورت بلند و کوتاه در کافیشاپها سرو میشود. در ماکیاتو کوتاه روی یک شات اسپرسو مقداری شیر و فوم شیر قرار میگیرد. وجود شیر باعث کاهش طعم تلخ و تند اسپرسو میشود. روش تهیه ماکیاتو بلند نیز به همین شکل است با این تفاوت که در ماکیاتو بلند از دو شات اسپرسو استفاده میشود. بهاینترتیب به هنگام سفارش ماکیاتو توجه داشته باشید که ماکیاتو بلند طعم تلختری نسبت به ماکیاتو کوتاه دارد.
۲) کافه آمریکانو
روش تهیه نوشیدنی آمریکانو بسیار آسان است و در ترکیب آن شیر وجود ندارد. در این نوشیدنی دو سوم لیوان از آب داغ پر میشود و سپس روی آن یک شات اسپرسو قرار میگیرد. در نتیجه طعم آمریکانو مانند اسپرسو تلخ است و فقط کمی از غلظت آن کاسته شده است.
۳) کافه لاته
یکی دیگر از نوشیدنیهای محبوب کافیشاپها که بر پایه اسپرسو تهیه میشود، کافه لاته است. بهاینترتیب برای تهیه کافه لاته شیر بخار دادهشده و فوم شیر به یک شات اسپرسو افزوده میشود و وجود شیر در ترکیب این نوشیدنی باعث طعم شیرین و مطبوع آن شدهاست. معمولا کافه لاته در لیوانهایی موسوم به لیوان تامبلر سرو میشود.
۴) کاپوچینو
در ادامه بحث بهترین روش سرو گیاه قهوه چیست به کاپوچینو میرسیم. کاپوچینو یکی از محبوبترین و همچنین شناختهشدهترین نوشیدنیهای برپایه اسپرسو است که روش تهیه آن بسیار شبیه به روش تهیه کافه لاته است. تفاوت موجود بین کاپوچینو و کافه لاته، میزان کف بیشتر و همچنین شکلات پودرشده روی لایه کف در کاپوچینو است. در کاپوچینو ضخامت کف 2 الی 3 سانتیمتر است اما در کافه لاته ضخامت لایه کف تنها 1 سانتیمتر است.
۵) فلت واید
فلت واید یک نوشیدنی با اصالت نیوزلندی است که روش تهیه آن درست شبیه روش تهیه کاپوچینو است ولی تفاوتهایی نیز با هم دارند. برای تهیه فلت واید نیازی به لایه کف و شکلات پودرشده نیست.
۶) آفوگاتو
آفوگاتو یکی از نوشیدنیهای محبوب برپایه اسپرسو است که زمان سرو آن معمولا بعد از شام است. روش تهیه این نوشیدنی بسیار آسان است. برای تهیه آفوگاتو تنها کافی است بستنی وانیلی را به یک شات اسپرسو اضافه کنید. خنکی این نوشیدنی باعث شده تا نوشیدن آن در فصل تابستان بسیار دلپذیر باشد و در فصل گرما هم بتوان طعم دلپذیر قهوه را تجربه کرد. برای سرو آفوگاتو نیز از لیوان تامبلر استفاده میشود.
۷) کافه موکا
نوشیدنی موکا، طعم بسیار دلپذیری دارد و تقریباً میتوان گفت ترکیبی از کاپوچینو و شکلات داغ است. برای تهیه موکا ابتدا باید یک شات اسپرسو تهیه کنید، سپس پودر شکلات داغ به اسپرسو اضافه کنید. در نهایت شیری که بخار داده شدهاست را به ترکیب قبلی اضافه کرده و روی نوشیدنی را با لایهای از کف بپوشانید. حال قهوه کافه موکا شما آماده است.
خواص گیاه قهوه چیست؟
در پاسخ به سؤال مزایای گیاه قهوه چیست، باید بگوییم که نوشیدن قهوه میتواند برای بدن هم مفید و هم مضر باشد؛ اما بااینحال این نوشیدنی شگفتانگیز خواصی دارد که نمیتوان از آنها چشمپوشی کرد. از مهمترین خواص قهوه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خواص انرژیزا
- خواص آنتیاکسیدانی و پیشگیری از بروز سرطانها
- نوشیدن قهوه باعث تقویت حافظه بالاخص حافظه کوتاهمدت میشود.
- نوشیدن قهوه احتمال ابتلا به آلزایمر و زوال عقل را در افراد کاهش میدهد.
- کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی
- قهوه خطر ابتلا به دیابت نوع دو را در افراد کاهش میدهد.
- کاهش بیماریهای کبدی
- بهبود عملکرد ورزشی بدن، تقویت انقباض عضلات و کاهش درد آنها پس از تمرینهای ورزشی
- کاهش ابتلا به افسردگی
- کاهش نقرس
همچنین، نوشیدن قهوه در کاهش وزن و تناسب اندام بسیار موثر است.
آشنایی با معایب و مضرات گیاه قهوه
مصرف قهوه در کنار مزایای فراوانی که دارد، ممکن است معایبی نیز به همراه داشته باشد. مضرات و عوارض جانبی نوشیدن قهوه بالاخص برای افرادی که مشکلات یا بیماریهای زمینهای دارند بیشتر مطرح است. بهطورکلی مصرف قهوه ممکن است مضرات زیر را به همراه داشته باشد:
- افزایش فشار خون
- افزایش احتمال ابتلا به کیست پستان
- مشکلات بیاختیاری و یا تکرر ادرار
- مشکلات بیخوابی
- سردرد و سرگیجه
- سوءهاضمه و مشکلات گوارشی
- کاهش باروری و افزایش احتمال سقطجنین
- تشدید علائم یائسگی
- پوکی استخوان
- خشکی دهان و کمآبی بدن
البته مشکلات و عوارض نوشیدن قهوه تنها در صورتی رخ میدهند که فرد یا در مصرف قهوه زیادهروی کرده باشد و یا بیماریهای زمینهای داشته که او را از مصرف قهوه منع میکنند.
نکات مهم در خرید قهوه
اگر میخواهید به جمع قهوه دوستان بپیوندید، در اولین قدم باید یک قهوه خوب و باکیفیت را خریداری کنید. همانطور که میدانید در ایران قهوه تولید نمیشود و برندهای ایرانی قهوه تنها فرآوری این محصول را مطابق با ذائقه ایرانیان انجام میدهند. همانطور که در بالاتر اشاره کردیم دو نوع اصلی قهوه موجود در بازار قهوه عربیکا و روبوستا هستند و بهطورکلی قهوه عربیکا در برابر قهوه روبوستا طعم بهتری دارد، پس هنگام خرید قهوه به نوع قهوه حتماً دقت کنید.
میزان برشتهشدن دانههای قهوه در طعم قهوه بسیار تأثیرگذار است، در نتیجه هنگام خرید به این نکته دقت کنید. هر چه میزان برشتهشدن دانههای قهوه بیشتر باشد، میتوانید بهتر طعم اصیل و تلخ قهوه را حس کنید. البته اگر ترجیح میدهید قهوه شما خیلی تلخ نباشد، میتوانید آن را با شیر ترکیب کنید و از نوشیدن آن لذت ببرید. آشنایی با گیاه قهوه و انواع مختلف آن باعث میشود تا در خرید قهوه مناسب بهتر عمل کنید.
جمعبندی
گیاه شگفتانگیز قهوه اولین بار در کشور اتیوپی و توسط یک چوپان کشف شد و به علت انرژیزا بودن خیلی زود در بین مردم اتیوپی جا پیدا کرد. در این مطلب راجع به گیاه قهوه و تاریخچه آن و مدلهای مختلف سرو قهوه پرداختیم. همانطور که میدانید امروز برای سرو قهوه دهها روش وجود دارد و شما میتوانید با ترکیباتی نظیر شیر، یخ، بستنی و شکر نوشیدنی قهوه مناسب خود را در خانه تهیه کنید.
قبل از خرید هر ماده خوراکی یا وسیلهای، کسب اطلاعات مختلف راجع به آن وسیله یا ماده باعث میشود تا برای خرید آن مصممتر باشیم. قهوه نیز از این قاعده مستثنا نیست و اگر میخواهید به جمع قهوه نوشان حرفهای وارد شوید، ابتدا باید راجع به تاریخچه گیاه قهوه، نحوه ورود آن به ایران و انواع روشهای سرو قهوه اطلاعات کافی کسب کنید. همچنین اگر به فکر تأسیس یک کافه هستید، کسب اطلاعات راجع به قهوه و بهترین مدلهای سرو آن برای شما ضروری است.
سوالات متداول
-
گیاه قهوه برای اولین بار در کدام کشور کشف شد؟
در پاسخ به خاستگاه گیاه قهوه چیست؟ باید بگوییم که این گیاه اولین بار در کشور اتیوپی کشف شد.
-
آیا در ایران قهوه کشت میشود؟
خیر، آبوهوای ایران برای کشت قهوه مناسب نیست و تنها فرآوری قهوه در ایران انجام میشود.
-
گیاه قهوه در چه قرنی کشف شد؟
قرن یازدهم
-
مدت زمان رشد گیاه قهوه چقدر است؟
بهطورکلی تقریباً 4 الی 5 سال طول میکشد تا گیاه قهوه به بار بنشیند.